Gelijke kansen voor elk kind; de kracht van regionale samenwerking

Als regionaal projectleider van Kansrijke Start Achterhoek werkt Karin aan één doel: wij willen dat alle kinderen – tijdens de zwangerschap en de eerste twee jaar na de geboorte – die opgroeien in een gezin in een kwetsbare situatie, een goede start krijgen. Zodat zij, net als andere kinderen, evenveel kans hebben om gezond en veilig op te groeien. Niet met dikke beleidsnota’s, maar met mensen die elkaar weten te vinden; van verloskundige tot sociaal werker en van kraamzorg tot ziekenhuis.

Eerste duizend dagen van een kind

Kansrijke Start draait om de eerste duizend dagen van een kind: vóór, tijdens en na de zwangerschap tot ongeveer 2 jaar. Precies in die periode wordt de basis gelegd voor gezondheid, leren en meedoen. In de Achterhoek werken partners samen in 2 subregionale coalities, Achterhoek-Oost en Achterhoek-West. Aan tafel zitten onder andere verloskundigen, kraamzorg, gynaecologen, kinderdagverblijven, jeugdgezondheidszorg, sociale (wijk)teams en gemeenten. Het doel: kinderen die opgroeien in kwetsbare omstandigheden een kansrijke start geven.

Verbindende opdracht

“Eén op de zes kinderen wordt geboren in een gezin waar de kwetsbaarheid leidt tot kansenongelijkheid,” zegt Karin. “Wat je in die eerste jaren mist, draag je vaak je leven lang mee – fysiek, mentaal én sociaal. De praktijk is weerbarstig: werkdruk en personeelstekorten zetten ketenpartners onder druk, systemen sluiten niet altijd op elkaar aan en professionals missen soms een direct lijntje met ‘de juiste persoon’ in de andere domeinen. Ook is het verleidelijk om de doelgroep heel breed te maken, terwijl Kansrijke Start juist de meest kwetsbare gezinnen wil bereiken – ook als zij zorg mijden.” Karin ziet daar haar verbindende opdracht: concreet maken wat al werkt en drempels verlagen waar het spaak loopt.

Tijd voor het gezin

Beide subregionale coalities kunnen van elkaar leren. In Achterhoek-Oost is al een mooie samenwerking tot stand gekomen tussen de POP-poli en het sociaal domein. Ook in West-Achterhoek worden nu stappen gezet om deze samenwerking verder te versterken. Ondertussen is ook in de Achterhoek de zorgpadentool online: een hulpmiddel voor professionals om elkaar beter te vinden, van verslavingszorg tot psychische kwetsbaarheid. Met heldere samenwerkingsafspraken hoeft niemand meer te ‘zoeken’ naar een contactpersoon; tijd die vrijkomt voor het gezin.

Omdat elk gezin anders is, borduurt de coalitie voort op bewezen interventies. Voor sommige aanstaande moeders betekent dat intensieve huisbezoeken via VoorZorg; anderen krijgen regie met het programma Nu Niet Zwanger. Een baby startpakket kan helpen wanneer basisbenodigdheden ontbreken; via de bibliotheek loopt taalstimulering voor jonge kinderen. Steeds gaat het om slim aansluiten op wat er al is. En borgen dat het ook daadwerkelijk bij de juiste gezinnen terechtkomt.

Elkaar sneller vinden

De stem van ouders is daarbij onmisbaar. Karin vertelt over sleutelpersonen, die nieuwkomers en oudkomers letterlijk meenemen naar de verloskundige of kraamzorg en hun ervaringen teruggeven aan de tafel. “Zij laten ons zien waar we nog blinde vlekken hebben.” Ook kleine momenten maken verschil. Tijdens een coalitieoverleg schoof iemand van Paramedie Achterhoek aan: “Jullie kennen elkaar al, maar ik ken jullie nog niet.” Die ene zin werd het startpunt voor gerichte kennismaking en uitwisseling. Het klinkt simpel, maar precies daar zit de winst: professionals vinden elkaar sneller en verwijzen zekerder door. Met de juiste ondersteuning krijgen kinderen meer een kansrijke start.

Verbinden, versterken en volhouden

Waarom dit ertoe doet? "In Noord- en Oost-Gelderland betekent een goede start minder gezondheidsachterstanden, minder zorgkosten later en meer gelijke kansen op school en werk. Daar ligt precies de publieke opdracht van de GGD: verbinden wat al goed is, versterken waar het wringt en volhouden tot de basis voor ieder kind op orde is. Eén menselijk verhaal maakt dat direct voelbaar en laat zien dat een regio alleen écht gezond is als elk kind kansrijk kan beginnen."