Een gezonde werkvloer

Fitte en vitale werknemers zijn productiever, creatiever en minder vaak ziek. Maar hoe stimuleer je gezond gedrag? Hoe pak je dat als werkgever aan? Om hierbij te helpen vind je onderstaand informatie en tips die gezond gedrag op de werkvloer stimuleren op de thema’s beweging, voeding, ontspanning, roken, alcohol en laaggeletterdheid. 

Bewegen

Op veel werkplekken is het gewoon om veel uren (achter elkaar) te zitten. Zitten afwisselen met staan en beweging is belangrijk, maar dit lukt nog niet altijd. Daarnaast kan samen bewegen en sporten de communicatie en samenwerking in de organisatie verbeteren: werknemers komen op een andere manier met elkaar in contact.

Werken in Beweging

Op de website Werken in Beweging  vind je alles wat je nodig hebt om werknemers vaker te laten lopen en fietsen naar, van en tijdens het werk. Ook interessant is de Rekentool die het effect van extra beweging in euro's, ziektedagen en levensdagen uitrekent. 

Aanpassingen werkomgeving

Door de werkomgeving aan te passen, kun je werknemers meer laten bewegen.  

  • Plaats printers, koffieautomaten en prullenbakken verder van bureaus af. 
  • Plaats bemoedigende teksten bij de trappen en ontmoedigende teksten bij de lift. 
  • Vertraag de sluitingstijd van liftdeuren, zodat werknemers sneller de trap nemen. 
  • Plaats dynamisch meubilair, zoals zit-stabureaus, deskbikes en sta-vergadertafels. 

Fietsen met voordeel

Hoe maak je het financieel zo aantrekkelijk mogelijk voor werknemers om de fiets te pakken? Inmiddels hebben we in Nederland meerdere opties om werknemers voordelig een fiets aan te bieden. De Fietsersbond geeft informatie over fietsen met fiscaal voordeel. 

  • Het raadzaam is om elk half uur minstens 2 minuten te staan of te lopen. 
  • Werknemers die regelmatig naar het werk fietsen, minder vaak ziek zijn. Zij verzuimen gemiddeld ruim 1 dag per jaar minder dan hun niet fietsende collega's, zo blijkt uit onderzoek van TNO.  

Roken

Werknemers die roken zijn vaker ziek dan werknemers die niet roken. Ook nemen zij vaker pauzes om te kunnen roken. De meeste rokers willen graag stoppen, maar dit bespreekbaar maken en om hulp vragen is vaak lastig. Kortom: alle reden om in de organisatie aandacht te geven aan dit onderwerp. 

Stoptober

Tijdens de Stoptober campagne (in de maand oktober) stoppen tienduizenden mensen gezamenlijk met roken. Uit onderzoek blijkt dat Stoptober succesvol is. De campagne is ook goed uit te rollen binnen een organisatie. Bekijk de informatie voor bedrijven over Stoptober.

Aanpassingen werkomgeving: Rookvrij gebouw

Wil je een rookvrije organisatie? Op de website van de Rookvrije Generatie vind je verschillende materialen en stappenplannen.

Rookbeleid 

Mogen werknemers (extra) rookpauzes nemen? Bied je werknemers die willen stoppen met roken ondersteuning of een (financiële) tegemoetkoming? Leg het vast in een rookbeleid en maak dit bekend bij je werknemers. Op de website van het Trimbos staat meer informatie.  

Op de website rokeninfo.nl vind je veel informatie over roken, waaronder roken op de werkplek.  

Alcohol

Werknemers die alcohol drinken vóór, tijdens of na het werk zijn minder energiek en vaker ziek. Ook leidt alcoholgebruik soms tot bedrijfsongevallen, schade, productiefouten of een slechte sfeer op de werkvloer. Werknemers vinden het vaak lastig om alcoholgebruik bespreekbaar te maken, als werkgever kun je hierbij helpen.  

IkPas 

IkPas is een landelijke campagne waarbij deelnemers hun alcoholgebruik 30 of 40 dagen op ‘pauze’ zetten.  

Aanpassingen werkomgeving: Alcoholbeleid 

In een alcoholbeleid leg je vast wat de regels en normen zijn ten aanzien van alcoholgebruik (binnen werktijd). Voeren van een alcoholbeleid kan leiden tot een verbetering van de kwaliteit en veiligheid van het werk, verhoging van de productiviteit, verbetering van de sfeer op de afdeling en de gezondheid van de werknemers. Op de website van het Trimbos instituut en de website www.alcoholinfo.nl vind je meer informatie over het opstellen van een alcoholbeleid. 

  • De Gezondheidsraad als advies geeft: drink geen alcohol, of in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag.  
  • Vrouwen en 65-plussers in 2022 vaker voldeden aan de alcoholnorm van maximaal 1 glas alcoholhoudende drank per dag dan mannen en 18- tot en met 64-jarigen (bron: gezondheidsmonitor 2022). 
  • We spreken van een zware drinker als vrouwen minimaal 4 glazen en mannen minimaal 6 glazen alcoholhoudende drank bij één gelegenheid drinken. Uit de monitor blijkt dat 10% in de regio Noord- en Oost-Gelderland in 2022 een zware drinker is (bron: gezondheidsmonitor 2022). 

Voor extra informatie, advies en ondersteuning kun je ook terecht bij de instellingen voor verslavingszorg in de regio: Tactus en Iriszorg. 

Voeding

Veel werknemers willen gezond eten, ook op het werk. Door het eten van gezonde voeding verklein je de kans op ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker. Ook helpt gezonde voeding met het behouden, of het verkrijgen, van een gezond gewicht.  

Aanpassingen omgeving

Onbewust maken mensen veel keuzes op een dag die van invloed zijn op de gezondheid. Door de werkomgeving aan te passen, kun je werknemers stimuleren om gezonder te eten. Met relatief kleine aanpassingen kun je veel bereiken. Tips voor een gezonder bedrijfsrestaurant:

  • Bied fruit en groente te koop aan. 
  • Bied (kraan)water gratis aan. 
  • Bied meer gezonde producten (minstens 60% van het aanbod) en minder ongezonde producten aan. 
  • Maak gezonde producten goedkoper, en ongezonde producten duurder. 
  • Plaats gezonde producten in het zicht en dichtbij, en ongezonde producten verder weg. 
  • Maak reclame voor gezonde producten. 
  • Maak de gezonde en ongezonde keuze visueel zichtbaar, bijvoorbeeld door middel van groene, oranje en rode stickers. 
  • Bied van enkele gerechten en producten een kleinere portie aan tegen een lager tarief. 
  • Laat gezonde producten opvallen; geef ze een ludieke naam en presenteer ze op een mooi schaal. 

Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) 

Bij de 2-jarige Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) krijgen volwassenen met overgewicht begeleiding bij het aanleren van gezonde eetgewoonten, gezond beweeggedrag en duurzame gedragsverandering. Erkende GLI's worden vergoed vanuit de basisverzekering zonder eigen risico. Bedrijfsartsen kunnen bij enkele zorgverzekeraars ook doorverwijzen naar de GLI.  

  • Nederlanders van 65 jaar en ouder de gezondste keuzes maken wat betreft voeding in 2023. Pubers (12-18 jaar) aten het ongezondst. Volwassenen maken gezondere voedingskeuzes naarmate ze ouder worden (Bron: CBS, 2023).  
  • Water in de Schijf van Vijf staat.  Kraanwater heeft veel pluspunten: het bevat geen calorieën, het tast je tanden niet aan, het is goedkoop, goed voor het milieu, makkelijk mee te nemen en overal verkrijgbaar.  
  • Werknemers met ernstig overgewicht vaker en langer ziek zijn dan werknemers met een normaal gewicht. 

Kijk voor meer informatie over gezonde voeding op de website van het Voedingscentrum.  

Ontspanning

De gevolgen van werkstress kosten Nederlandse werkgevers naar schatting zo’n 3,3 miljard euro in 2022 volgens onderzoek van TNO. Mentaal fitte werknemers kunnen beter omgaan met stressvolle situaties, zijn productiever en verzuimen minder vaak. 

Werkplezier vergroten

Werkplezier is een cruciale factor voor een succesvolle organisatie. Op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid staat de koerskaart 'van Werkstress naar Werkplezier' die je helpt in gesprek te gaan over werkplezier en werkstress. 

Gespreksleidraad werkstress

Gebruik de gespreksleidraad om werkstress bespreekbaar te maken. De leidraad bevat vragen over bijvoorbeeld 'oorzaken van werkstress’ of 'werkplezier'. Aan de hand van deze vragen gaan werkgever en werknemer, of werknemers onderling met elkaar in gesprek.  

Een groene werkomgeving

Plaats planten en groen op en rond de werkvloer. Dit is gunstig voor de gezondheid en het welbevinden van werknemers. Groen draagt bij aan concentratie, stressreductie en hogere arbeidsproductiviteit.  

  • Stress op de werkvloer beroepsziekte nummer 1 is. Vaak vinden werknemers die hiermee kampen het lastig om hierover te praten, zowel thuis als op het werk. Alle reden dus om als werkgever werkstress bespreekbaar te maken. 

Stress in het privéleven van een werknemer en stress op het werk gaan vaak samen. Eenzaam.nl heeft een overzicht van ‘hulplijnen’ waarmee je kunt chatten of bellen voor een luisterend oor, bijvoorbeeld over rouw of mantelzorg.  

Laaggeletterdheid

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met lezen en schrijven. Informatie over gezondheid is dan lastig te begrijpen, en ook op het werk begrijpen laaggeletterden informatie niet goed. Ze maken sneller fouten en het kost hen meer tijd om werkzaamheden uit te voeren. Daarnaast is het halen van certificaten lastiger. 

Stichting Lezen & Schrijven

De adviseurs van Stichting Lezen & Schrijven kunnen je helpen om aan de slag te gaan met laaggeletterdheid in de organisatie. 

Laaggeletterdheid herkennen

Werknemers die moeite hebben met basisvaardigheden (taal, rekenen, digitale vaardigheden) vinden het vaak lastig om te vertellen op werk. Hoe kun je als werkgever laaggeletterdheid herkennen bij je werknemers? Op de website Lezenenschrijven.nl  zie je hoe je signalen kunt herkennen.

Laaggeletterdheid en gezondheid

Voor laaggeletterden is het vaak lastig om informatie over gezonde voeding te vinden en begrijpen. Laat staan dat zij deze informatie kunnen beoordelen en toepassen in hun dagelijkse leven. De interventie Voel je goed richt zich op gezonde voeding en bewegen.  

Laaggeletterd betekent dat je de taal of talen die je spreekt slecht beheerst. Anderstaligen zijn niet per se laaggeletterd. In hun eigen taal kun je wel ‘op niveau’ spreken. Als iemand ook in zijn moedertaal analfabeet is, zijn zij anderstalig én laaggeletterd.