Vaccinaties jeugd

In Nederland worden verschillende vaccinaties aangeboden die de jeugd beschermen tegen ernstige infectieziekten. Denk aan DTP, BMR, HPV en Meningokokken. GGD Noord- en Oost-Gelderland vaccineert in onze regio kinderen van 4 tot en met 18 jaar. In het vaccinatieschema van het RIVM staat wanneer kinderen hun vaccinaties krijgen. Het is voor ieder kind in Nederland het beste schema, er is daarom geen medische reden om bij een gezond kind van het schema af te wijken. 

Het is heel mooi dat we infectieziekten kunnen bestrijden en laten verdwijnen door kinderen te vaccineren. Ik vind het daarom zorgelijk dat er op het internet veel onjuiste informatie over vaccinaties is die schadelijk kan zijn. Het is belangrijk om hierover in gesprek te blijven met ouders, zodat we hen goed kunnen informeren en helpen weloverwogen beslissingen te nemen.

Elke

jeugdarts

Uitnodigingen

Je ontvangt vanuit het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vanzelf een uitnodiging voor de vaccinatie(s) van je kind(eren). Je hoeft daar niks voor te doen. 

Vaccinatieschema

Bekijk hieronder het vaccinatieschema voor kinderen en jeugd van 4 tot en met 18 jaar. Dit schema geldt tot eind 2024. Vanaf 2025 geldt een nieuw vaccinatieschema waarmee kinderen nog beter zijn beschermd. Kijk voor hier voor de wijzigingen in het schema vanaf 2025

Kinderen ontvangen in het jaar dat ze 9 jaar worden een uitnodiging voor de DTP-vaccinatie en de BMR-vaccinatie. Eén prik die beschermt tegen difterie, tetanus en polio (DTP). En een 2e prik tegen de bof, mazelen en rodehond (BMR).  

Wat je moet weten?

  • De inenting wordt doorgaans in het najaar gegeven.
  • Meer informatie over de bof, mazelen, rodehond (BMR) en vaccinaties.
  • Meer informatie over de difterie, tetanus en polio (DTP) en vaccinaties.

Eerder uitgenodigd maar de vaccinatie nog niet gehad?

  • In 2024 uitgenodigd én was dit de eerst keer? Je hoeft niets te doen. Je krijgt automatisch een nieuwe uitnodiging van het RIVM.
  • Heb je meerdere uitnodigingen gemist? Dan krijg je geen nieuwe uitnodiging. Als je de vaccinatie wel wilt halen, kan dat tot je 18e verjaardag. Neem hiervoor contact op met de Jeugdgezondheid van GGD Noord- en Oost-Gelderland: 088 443 30 00, keuze optie 3. Let op: alleen op werkdagen tussen 8.00 - 12.00 uur.

Vanaf 2025

  • De BMR-vaccinatie gaat naar 3 jaar. Dit wijzigt voor kinderen geboren vanaf 1 januari 2016. 
  • De DTP-vaccinatie gaat naar 14 jaar. Dit wijzigt voor kinderen geboren vanaf 1 januari 2016.
  • De DKT-vaccinatie van 4 jaar (tot en met 2024 bij consultatiebureau) gaat naar 5 jaar. Dit wijzigt voor kinderen geboren vanaf 1 januari 2021.

Meisjes en jongens ontvangen in het jaar dat ze 10 jaar worden een uitnodiging voor de HPV-vaccinatie (humaan papillomavirus). 

Waarom is de vaccinatie HPV zo belangrijk?

  • De vaccinatie beschermt meisjes en jongens tegen verschillende vormen van kanker.
  • Voor het opbouwen van voldoende bescherming zijn 2 prikken nodig. Daarom krijgt iedereen 2 prikken. Er moet minimaal 5 maanden (151 dagen) tussen de eerste en de tweede HPV-prik zitten. 

Eerder uitgenodigd maar de vaccinatie nog niet gehad? 

  • Ben je in het najaar van 2024 uitgenodigd én was dit de eerste keer dat je uitgenodigd werd? Je hoeft niets te doen. Je krijgt automatisch  een nieuwe uitnodiging van het RIVM.
  • Ben je geboren in 2005 en heb je de 1e prik gehaald in 2023? Dan kun je de 2e prik ook nog gratis krijgen in het najaar van 2024. Heb je hiervoor geen uitnodiging gekregen in september 2024? Bel dan met de afdeling Jeugdgezondheid 088 443 30 00, optie 3. 
  • Wie geboren is in 2004 kan de HPV-vaccinaties tegen betaling krijgen via vaccinatiecentrum@ggdnog.nl of maak een telefonische afspraak via 088 368 73 00 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 - 17.00 uur).

Iedere jongere krijgt in het jaar dat ze 14 worden een uitnodiging voor een vaccinatie tegen meningokokkenziekte (Men ACWY).

Wat je moet weten?

Eerder uitgenodigd maar de vaccinatie nog niet gehad?

- Is dit de eerste uitnodiging? Je hoeft niets te doen. Er volgt automatisch een nieuwe uitnodiging van het RIVM na 1 jaar.
- Heb je meerdere uitnodigingen gemist? Dan krijg je geen nieuwe uitnodiging. Als je de vaccinatie toch wilt halen, kan dat tot je 18e verjaardag. Neem hiervoor contact op met de Jeugdgezondheid van GGD Noord- en Oost-Gelderland via telefoon: 088 443 30 00, keuze optie 3. Let op: alleen op werkdagen tussen 8.00-12.00 uur.

Wie geboren is in 1996 tot en met 2003 kan de HPV-vaccinaties tegen betaling krijgen. Mail naar vaccinatiecentrum@ggdnog.nl of maak een telefonische afspraak via 088 368 73 00 (bereikbaar van ma t/m vr van 8.00-17.00 uur).

Tips om je kind voor te bereiden op de vaccinatie

Jij kent je kind het beste en kunt dus ook goed inschatten wat een geschikt moment is om te vertellen dat je kind een prik gaat krijgen. Meestal hoeft dit niet heel lang van tevoren. Maar wacht ook niet tot het allerlaatste moment.

Vertel je kind op een neutrale wijze wat er gaat gebeuren. Wees eerlijk en zeg nooit dat het geen pijn doet. Dan valt het namelijk tegen op het moment dat het wél pijn blijkt te doen. Vertel eerlijk dat het voor iedereen anders is hoe de prik voelt. Wat je kunt zeggen: “Sommige kinderen voelen een drukkend gevoel, anderen zeggen dat ze niets voelen. En ik ben benieuwd hoe het bij jou voelt.”
Angst is besmettelijk. Als jij rustig bent en blijft (voor, tijdens en na de vaccinatie), zal je kind ook rustiger zijn.

N.B. Wanneer je vermoedt dat je kind heel erg bang is voor de prik en daardoor moeilijk te vaccineren zal zijn, is het verstandig om vooraf even contact op te nemen met onze afdeling jeugdgezondheidszorg om te overleggen.

Afleiding kan helpen. Leg uit dat het helpt als je kind net vóór en tijdens de prik ergens anders naar kijkt dan de naald en de arm. Vraag je kind om tijdens het prikken de tenen te bewegen of bedenk vooraf samen met je kind iets wat kan helpen als afleiding.

  • Zorg dat je kind een T-shirt met korte mouwen aan heeft.
  • Bij aankomst geef je eerst de vaccinatiekaart af en daarna wacht je samen met je kind totdat het aan de beurt is.
  • Je aanwezigheid tijdens de vaccinatie is belangrijk. Wanneer jij rust en vertrouwen uitstraalt, zal dit een positieve invloed hebben op je kind.
  • Spanning mag er zijn. Als je merkt dat je kind bang is, benoem dan wat je ziet. Bijvoorbeeld: “ik weet dat je het spannend vindt, dat mag” of “het is zo voorbij”. Het erkennen en benoemen van zijn/haar emoties zorgt voor opluchting. Blijf zelf kalm en ga niet mee in de boosheid of verdriet van je kind. Jij hebt de regie.

Vraag achteraf hoe je kind het vond gaan. Geef je kind een compliment en laat weten dat je trots bent. En laat je kind ook zichzelf een compliment geven. Deze positieve zelfspraak verlaagt de prikangst voor een volgende keer.

Bijwerkingen

Je kunt eventuele bijwerkingen melden bij bijwerkingencentrum Lareb. Ook vind je bij Lareb meer informatie over de mogelijke bijwerkingen.

Uitgangspunten vaccinatieschema

In Nederland is het vaccinatieschema van het Rijksvaccinatieprogramma samengesteld met als uitgangspunten:

  • Vaccinaties worden gegeven op de leeftijd dat ze optimale bescherming bieden.
  • De tijd tussen de vaccinaties met hetzelfde vaccin is zodanig dat bescherming optimaal blijft, ook in de periode tussen de vaccinaties.
  • Vaccinaties die tegelijkertijd gegeven kunnen worden, zijn zoveel mogelijk samengevoegd zodat het aantal inentingen en prikmomenten minimaal is.
  • Niet meer dan twee prikken per keer. Het immuunsysteem kan wel meer aan, maar meer prikken tegelijk is niet fijn voor het kind.
  • Streven naar langdurige bescherming.
  • Het schema is geschikt voor alle kinderen. 

Toestemming vaccinatie

GGD Noord- en Oost-Gelderland vraagt tijdens het Rijksvaccinatieprogramma 2 keer om toestemming:

  • We vragen je toestemming voor het geven van vaccinaties, en
  • We vragen je toestemming om je gegevens te delen met het RIVM.

Wie toestemming moet geven, hangt af van de leeftijd van het kind:

  • Voor kinderen tot 12 jaar is toestemming nodig van de ouder(s) of verzorger(s).
  • Voor kinderen van 12 jaar tot 16 jaar is toestemming nodig van de ouder(s) of verzorger(s) én het kind.
  • Vanaf 16 jaar hoeft alleen het kind zelf toestemming te geven.

De toestemming hoef je maar 1 keer te geven en geldt voor het hele vaccinatieprogramma. Heb je bij het consultatiebureau al toestemming gegeven? Dan neemt de GGD die toestemming over. 

Lees meer over het geven van toestemming op: Jouw toestemming | Rijksvaccinatieprogramma.nl


Vragen over je afspraak

Neem hiervoor contact op met Jeugdgezondheid via telefoon: 088 443 30 00, keuze optie 3. Let op: alleen op werkdagen tussen 8.00 - 12.00 uur.