Opvang vluchtelingen uit Oekraïne

Er zijn enkele infectieziekterisico’s die samenhangen met de epidemiologie in Oekraïne, waaronder de lage vaccinatiegraad. Dit geldt voor de kindervaccinaties volgens het Rijksvaccinatieprogramma en coronavaccinaties. Het is belangrijk om infectieziekten mee te nemen in de diagnostische overwegingen en om laboratorium diagnostiek in te zetten bij eventuele verdenking. Overleg zo nodig met de arts-microbioloog. De reguliere meldingsplicht aan de GGD geldt ook voor deze groep vluchtelingen: voor individuele gevallen maar ook bij een cluster van een vermoedelijke infectieziekte.

Een goede basishygiëne is belangrijk, voor jezelf en voor anderen. Pas daarom altijd handhygiëne toe:

• wanneer handen zichtbaar vuil zijn (gebruik alleen water en zeep).
• na een toiletbezoek.
• voor en na het bereiden of serveren van eten.
• voor het begin van de werkzaamheden en na pauzes.
• voor en na schoonheidsbehandelingen.
• voor en na wondverzorging.
• na contact met lichaamsvocht zoals bloed, wondvocht, speeksel, braaksel, urine, ontlasting of sperma.
• na schoonmaakwerkzaamheden.
• na het uittrekken van handschoenen.
• na hoesten, niezen of het snuiten van de neus.

Zijn je handen niet zichtbaar vuil? Dan kun je ervoor kiezen om ze te wassen óf te desinfecteren. Kom je in contact met lichaamsvloeistoffen, draag dan beschermende kleding, zoals een plastic schort of overalls. Draag ook zo nodig handschoenen, spatbrillen en mondneus maskers.

Mazelen en Rubella

Voor mazelen en rubella geldt een relatieve lage vaccinatiegraad (<85%) en beide ziekten zijn endemisch in Oekraïne. Grote uitbraken van > 50.000 gevallen vonden plaats in 2018 en 2019. Crowding zoals in schuilkelders, tijdens de vluchtreis en bij grote opvang, kan de overdracht vergemakkelijken. Ook zien we vaak een toename van mazelen in het voorjaar. 

Het is daarom belangrijk om Oekraïense kinderen die geen mazelenvaccin hebben gehad, zo snel mogelijk via het RVP een BMR-vaccinatie te geven. Dit wordt uitgevoerd door het Centrum Jeugdgezondheid (CJG). Hou bij exantheem rekening met een verhoogde kans op mazelen, maar ook (in mindere mate) op rubella. Zowel bij kinderen als volwassenen.

Bezoek voor meer informatie en richtlijnen bij mazelen de website van het RIVM.

Polio

Door de lage vaccinatiegraad (< 85%, sommige regio’s 50%) was er eind 2021 een polio-uitbraak in Oekraïne. Het is dus belangrijk dat aan, niet of onvoldoende tegen polio gevaccineerde kinderen zo snel mogelijk inhaalvaccinaties aan te bieden. Dit wordt uitgevoerd door het CJG.

Wanneer er bij een ongevaccineerd persoon uit Oekraïne (of Nederland) een vermoeden is van polio, zoals bij acute slappe verlamming, meld dit direct bij de GGD conform ziekte groep A. Voor meer informatie over richtlijnen bij polio bezoek de website van het RIVM.

Hepatitis A

Dit komt endemisch voor in Oekraïne. Symptomen: gele ogen en/of huid, misselijk, witte ontlasting, donkere urine.

Rabiës (hondsdolheid)

In Europees verband is besloten om coulant om te gaan met de import van ongevaccineerde huisdieren uit Oekraïne. In Oekraïne komt echter nog wel veel rabiës onder huisdieren voor. De NVWA heeft hier al een aangepast veterinair beleid voor opgesteld. Ook werkt de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, samen met dierenartsen, aan protocollen voor de omgang met deze huisdieren.

Voor overleg over krab en/of bijt incidenten, volg de richtlijnen van het LCI | RIVM. Bij verdenking op een uitbraak van vermoedelijk infectieuze aard, neem dan contact op met het team infectieziektebestrijding van de GGD. Bel: 088 443 33 55. Voor individuele zorg kun je contact opnemen met een huisarts of ziekenhuis.

Alle kinderen die nieuw zijn in Nederland, hebben recht op een onderzoek. Dit onderzoek wordt gedaan door de jeugdarts, jeugdverpleegkundige en/of assistent jeugdgezondheidszorg. Dit om lichamelijke, sociale en psychische problemen voor te zijn of vroegtijdig te signaleren. Ook hebben zij recht op vaccinatie ter voorkoming van infectieziekten. Kinderen die ingeschreven zijn bij de gemeente, worden automatisch opgeroepen voor een intake. Dit geldt ook voor kinderen van vluchtelingen uit Oekraïne. Daarom is het belangrijk dat kinderen snel worden ingeschreven in het BRP (Basisregistratie Personen) van de gemeente. 

Voor vragen over meereizende huisdieren kun je terecht bij het meldpunt Hulp voor Dieren uit Oekraïne. Bel op werkdagen van 09.00 – 17.00 uur naar telefoonnummer: 088 811 33 33. Of e-mail naar: info@hulpvoordierenuitoekraine.nl.

Er zijn helaas weinig Oekraïense tolken in Nederland. Wanneer mensen ook Pools of Russisch spreken, kan ook een tolk in die taal worden ingeschakeld. Zorg in ieder geval dat de kinderen niet hoeven te tolken voor hun ouders. Pharos biedt meer informatie over het gebruik van tolken in de zorg:

• Huisartsen kunnen gebruikmaken van telefoonnummer 088 255 52 22.
• Overige zorg kan gebruikmaken van telefoonnummer 020 380 81 84.