GGD adviespartner in goede monitoring & evaluatie

Geerke Duijzer werkt sinds 2015 als onderzoeker publieke gezondheid bij GGD Noord- en Oost-Gelderland. “Ik werk vooral binnen het Evaluatiebureau, waar ik evaluatieonderzoeken uitvoer voor gemeenten en organisaties in de regio. Hiermee maken we resultaten van beleid en interventies zichtbaar.” 

Versterken van kennis- en adviesfunctie

Een stevige kennisinfrastructuur is belangrijk om nu en in de toekomst goed onderbouwde (beleids)keuzes te kunnen maken. Geerke: “De GGD heeft een belangrijke rol als kennis- en adviespartner in het publieke domein. Denk aan taken als dataverzameling, het bieden van inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking en advisering over de inzet van (effectieve) interventies. Deze kennisinfrastructuur wordt de komende jaren verder versterkt. Sinds vorige zomer zijn we - als team Onderzoek - hierbij betrokken. Mijn huidige focus ligt op het monitoren en evalueren van het IZA, GALA, de ketenaanpakken en hoe we gemeenten daarbij kunnen ondersteunen. Als GGD spelen we een cruciale rol in het verbinden van kennis en advies tussen landelijke en lokale partijen. Met ons netwerk kunnen we landelijke kennis vertalen naar praktische toepassingen in de regio en gemeenten hierbij ondersteunen.”

Resultaten zichtbaar maken

“Monitoren en evalueren, dat vinden veel mensen iets groots en misschien ook wel spannend. Maar het  gaat steeds over je resultaten zichtbaar maken. En dat is iets wat iedereen wil. Waarom doen we dit dan? Het kan zijn om het beleid te verantwoorden, maar ook om het proces beter te begrijpen.  ‘Liggen we op schema met de afspraken die zijn gemaakt, wat goed gaat en wat niet?’ Met die informatie kun je continue leren en verbeteren, en tussentijds de aanpak bijsturen. En uiteindelijk willen we ook zien wat voor impact het beleid heeft. We kunnen samen met gemeenten en regio's nadenken over wat we precies met die resultaten willen laten zien en waarom we het doen,” legt Geerke uit. 

Praktische ondersteuning

Samen met gemeenten willen we de monitoring en evaluatie van IZA, GALA en de ketenaanpakken vormgeven. “We brengen in kaart wie betrokken zijn en wie we nodig hebben. We helpen bij het SMART formuleren van de doelen, zodat ze meetbaar zijn. Veel mensen worstelen hiermee. En dan komt de vraag: hoe meten we die doelen? Welke indicatoren kunnen we daarvoor gebruiken? Vorige zomer hebben we een indicatoren document opgesteld voor alle GALA thema's om daar antwoord op te geven. We hebben veel lokale data beschikbaar binnen onze GGD, maar we kunnen ook kijken naar wat er landelijk beschikbaar is. We kunnen helpen bij het opzetten van onderzoek en het kiezen van de juiste methoden. Ook hebben we een Kennisdocument Monitoring en Evaluatie gemaakt om gemeenten te informeren over wat dit inhoudt en hoe we hen daarbij kunnen ondersteunen. Kortom, we maken het heel praktisch. We kijken naar wat gemeenten en regio's nodig hebben en hoe we het zo eenvoudig mogelijk kunnen maken.”

Integratie monitoring & evaluatie ketenaanpakken

"In de Achterhoek zijn we momenteel bezig met het inrichten van 3 ketenaanpakken, waarbij monitoring en evaluatie een integraal onderdeel is. We streven ernaar om dit vanaf het allereerste begin mee te nemen, zodat we tijdens het traject kunnen bijsturen en laten zien wat het oplevert. Het is belangrijk om vanaf het begin goed na te denken over dit proces en hier samen over in gesprek te gaan,” vertelt Geerke. “Veel partijen zijn bezig met het zichtbaar maken van data en resultaten. Het is daarom belangrijk dat we goede afspraken maken over wie welke taken op zich neemt en wie waarvoor verantwoordelijk is. Door dit goed vast te leggen, kunnen we dubbel werk voorkomen en efficiënter te werk gaan.”

Urgentie & bewustwording

“Het belang van monitoring en evaluatie wordt meestal wel gevoeld, maar het moet dan eenvoudig en visueel aantrekkelijk zijn en het mag niet teveel geld kosten. Het is goed om te beseffen dat evalueren tijd en geld kost en dat er budget voor wordt gereserveerd. Daar proberen we gemeenten dan ook bewust van te maken.”

Rol GGD

In de toekomst wordt er steeds meer domeinoverstijgend samengewerkt. “Als GGD zijn we goed gepositioneerd in dit netwerk. Vanuit team Onderzoek kunnen we een belangrijke schakel vormen tussen landelijke en lokale initiatieven. Dit kan verder worden versterkt door onze betrokkenheid bij het IZA en GALA. We streven ernaar om gezien te worden als een natuurlijke partner die juist in deze context ondersteuning biedt. Onze meerwaarde ligt in de nauwe samenwerking tussen gezondheidsbevordering, beleid en jeugdgezondheid, waarbij alles naadloos samenwerkt.”

Advies

De GGD is een bron van kennis en expertise. Als gemeenten vragen hebben over monitoring & evaluatie aarzel dan niet om ons om advies te vragen. “We staan klaar om te helpen en kunnen gemeenten begeleiden bij het oppakken van deze taken. Er ligt hier een schat aan kennis, data en ervaring die direct beschikbaar zijn voor gemeenten, zoals bijvoorbeeld Het Kompas.