Veelgestelde vragen over de corona vaccinatie

Nee, je bent niet verplicht om je te laten vaccineren. Je kiest zelf of je de prikken wel of niet wilt. Wel is het erg belangrijk dat zo veel mogelijk mensen zich laten vaccineren. Daarmee creëren we namelijk groepsimmuniteit en dooft de pandemie uit.

Krijg je 2 uitnodigingen voor de coronaprik? Dan val je in meerdere doelgroepen. In principe kan je zelf kiezen op welke oproep je reageert. Het advies is om te kiezen voor de plek voor vaccinatie waar je het snelst terecht kunt. Let erop dat je de 1e en de 2e prik op dezelfde locatie krijgt. Het maakt niet uit of dit bij de priklocatie van de GGD, huisarts, arts van het verpleeghuis of in het ziekenhuis is.

Let op! Dit geldt niet voor mensen die zijn uitgenodigd door de medisch specialist en behoren tot de medische hoog-risicogroepen. Zij moeten zich voor de coronavaccinatie altijd tot hun medisch specialist wenden.

De 3e prik is alleen voor een selecte groep met een ernstige afweerstoornis. 

Het gaat om patiënten die onder behandeling zijn van een medisch specialist voor een specifieke aandoening of bepaalde medicijnen voorgeschreven krijgen. Het RIVM houdt de bescherming door vaccins tegen corona nauwlettend in de gaten. 

Lees verder over de 3e prik. 

Een 3e prik is dus iets anders dan een boostervaccinatie. Over de boosterprik en het verschil tussen een 3e prik en de boosterprik, lees je hier meer.

Bent u volledig gevaccineerd tegen het coronavirus? Dan kunt u uw bewijs van vaccinatie met CoronaCheck omzetten in een coronabewijs. Bijvoorbeeld om op reis te gaan binnen Europa of voor toegang tot evenementen en horeca in Nederland. CoronaCheck kunt u meestal niet gebruiken voor reizen buiten de EU.

Als je een vaccinatie tegen corona hebt gehad, krijg je hiervan een bevestiging op papier mee. Dit is geen officieel vaccinatiebewijs. De bevestiging is voor persoonlijk gebruik, het is geen bewijs.

Heb je een geel vaccinatieboekje? Dan kan je de registratiekaart ook bewaren in dit boekje. GGD NOG kan ook een aantekening van de coronavaccinatie maken in het Gele Boekje. Lees hier hoe dat gaat. 

Bekijk hier meer informatie.

Dit kan verschillende redenen hebben.

• Omdat er momenteel heel veel vaccinaties worden gezet, kan het enige tijd duren voor je vaccinatie in MijnRIVM staat. Controleer daarom of je gegevens goed in de database van de GGD staan.
• Misschien heb je geen toestemming gegeven om uw vaccinatiegegevens met het RIVM te delen.
• Misschien heb je je op een eerder moment laten uitschrijven uit de registratie.

Een registratie in MijnRIVM is geen verplichting. Voor het EU Digitaal Corona Certificaat (DCC) worden ook de gegevens opgehaald uit de CoronIT database van de GGD. Als uw gegevens daar goed in staan, maakt het niet uit als uw vaccinaties (nog) niet bij RIVM geregistreerd staan. Lees hier verder over de registratie van persoonsgegevens. 

• Moet je nog voor je 2^e vaccinatie naar een locatie van GGD Noord- en Oost-Gelderland? Neem dan je Gele Boekje mee en dan wordt de 1e en de 2e vaccinatie op de vaccinatielocatie geregistreerd.
• Ben je gevaccineerd door de GGD? Dan kan je tussen 08.00 en 20.00 uur langskomen bij een van onze vaccinatielocaties voor een stempel in je Gele Boekje.
• Je kan géén stempel halen op GGD kantoren.

Bekijk alle informatie over het gele boekje

Wil je reizen binnen de Europese Unie of naar een evenement in Nederland? Dan heb je een coronabewijs nodig. Dat kan een negatieve testuitslag zijn, een vaccinatiebewijs, of een bewijs dat je hersteld bent van corona.  Je kunt deze bewijzen laten zien met de CoronaCheck-app. Kijk altijd op de website van de Rijksoverheid voor actuele reisadviezen.

Bekijk hieronder een overzicht welk coronabewijs je waarvoor nodig hebt.

Het EU Digitaal Corona Certificaat (DCC) maakt het mensen makkelijker om binnen de Europese Unie te reizen tijdens de coronapandemie. Het DCC is te verkrijgen zijn met een negatieve testuitslag of een bewijs van herstel. Vaccinatie is en wordt géén voorwaarde om binnen de Europese Unie (EU) te reizen. 

Een DCC kan je zelf aanvragen via de CoronaCheckapp of -website. Door via de app of website in te loggen met je DigiD worden de gegevens automatisch opgehaald uit de registratiesystemen van de GGD. 

Bekijk hier alle informatie over het DCC.  

Het EU Digitaal Corona Certificaat kan in alle EU-lidstaten (en in Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) worden gebruikt. Landen in Europa bepalen zelf welke van deze bewijzen worden geaccepteerd bij binnenkomst in het land en onder welke voorwaarden. Bijvoorbeeld welke type testen geaccepteerd worden en hoe oud een test mag zijn. Ook andere maatregelen, zoals quarantaine voor reizigers, bepalen de lidstaten zelf. Nederland zet zich binnen Europa in om de voorwaarden zoveel mogelijk gelijk te trekken.

Bekijk reisadviezen per land op www.wijsopreis.nl

Herstelbewijs voor gebruik in Nederland

Een herstelbewijs is een bewijs dat u ooit positief getest bent op aanwezigheid van het coronavirus.

U krijgt een herstelbewijs voor gebruik in Nederland als:

• u positief werd getest door de GGD. Of een andere testaanbieder in Nederland. Een zelftest of serologische test (bloedtest) telt niet.
• uw positieve coronatest tenminste 11 dagen geleden was;
• uw positieve coronatest niet langer dan 365 dagen geleden was.

Voor gebruik binnen Nederland krijgt u wel een herstelbewijs na een antigeentest. Bijvoorbeeld als u naar een restaurant wilt.

Extra eisen bij gebruik herstelbewijs voor reizen

Wilt u het herstelbewijs gebruiken om te reizen? Dat kan alleen als:

• u werd getest met een PCR-test door de GGD. Een antigeen(snel)test telt niet.
• u na 8 september werd getest met een PCR-test door een andere testaanbieder. En die aanbieder uw testgegevens heeft doorgegeven aan de GGD.
• uw positieve coronatest niet langer dan 180 dagen geleden was.

Een herstelbewijs kan opgehaald worden in de CoronaCheck-app op dezelfde manier als waarop je een negatieve test ophaalt. Voor meer informatie, lees verder op de website van de Rijksoverheid.

Nee. Als je positief bent getest op het coronavirus, moet je 8 weken wachten voordat je een coronavaccinatie kunt halen.

Bij de boostervaccinatie moet je 3 maanden wachten na de laatste vaccinatie óf positieve testuitslag bij de GGD. Anders heeft de booster geen effect.

Een 3^e vaccinatie is voor patiënten met een ernstige afweerstoornis onderdeel van de basisvaccinatie. Bij een deel van deze patiënten is deze 3^e prik nodig om goed beschermd te zijn tegen ernstige ziekte of sterfte door corona. Een ander deel van deze patiënten is ook na de 3^e prik nog niet goed beschermd tegen COVID-19. Bij wie dat gebeurt is niet goed te voorspellen.

Voor de meeste andere mensen bestaat de basisvaccinatie uit 1 of 2 prikken. Zij zijn dan al optimaal beschermd. Daarmee is een 3e prik voor patiënten met een ernstige afweerstoornis iets anders dan een boostervaccinatie voor de rest van de mensen. Een boostervaccinatie is een extra vaccinatie bovenop de eerdere basisvaccinatie(s). Het is een prikkel voor het afweersysteem en bedoeld om de bescherming tegen covid-19 te versterken. De booster helpt daardoor tegen ernstige ziekte en sterfte door het coronavirus. Mensen ouder dan 60 krijgen de boostervaccinatie als eerste aangeboden, omdat zij na de eerste vaccinatie(s) een minder hoge bescherming bereiken tegen corona.

• Lees verder over de 3e vaccinatie op de website van de Rijksoverheid. 
• Lees verder over de boosterprik op de website van de Rijksoverheid. 

Alleen als je in aanmerking komt voor een derde vaccinatie ontvang je een uitnodiging van het ziekenhuis. In de uitnodiging staat een speciaal telefoonnummer waarmee je zelf een afspraak kunt maken voor de vaccinatie. De vaccinatie gebeurt op een GGD-priklocatie, en met een mRNA vaccin (Pfizer of Moderna). 

Je krijgt een uitnodiging voor de boosterprik. Hiervoor geldt geen vrije inloop. 

Het heeft op dit moment geen zin om een afspraak in te plannen als u nog geen uitnodigingsbrief van het RIVM heeft ontvangen of uw geboortejaar nog niet via officiële kanalen gecommuniceerd is en dus niet aan de beurt bent. GGD GHOR Nederland controleert iedere dag de ingeplande afspraken op geboortejaar. Wie ongeldig een afspraak maakt, krijgt vooraf bericht dat de afspraak wordt geannuleerd. Of komt op de vaccinatielocatie niet door de controle.

Bekijk meer informatie in dit nieuwsbericht.

U krijgt een boostervaccinatie met een mRNA-vaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna. Dit is afhankelijk van de beschikbaarheid op de locaties. Het maakt hierbij niet uit welk vaccin u eerder heeft gekregen. U kunt niet zelf kiezen welk vaccin u krijgt.

De boostervaccinatie moet in ieder geval 3 maanden na de laatste coronavaccinatie gegeven worden. Heeft u corona gekregen na uw eerste vaccinatie(s)? Dan moeten er 3 maanden tussen uw besmetting en de boostervaccinatie zitten.

Als u 60 jaar of ouder bent en thuis woont
De boostervaccinatie van 60-plussers die thuis wonen gaat van oud naar jong. Vanaf 18 november worden eerst de mensen van 80 jaar en ouder uitgenodigd. Zij krijgen een brief van het RIVM met de mogelijkheid om een afspraak te maken voor de boostervaccinatie bij de GGD’en.

Als de mensen van 80 jaar en ouder aan de beurt zijn geweest, volgen de mensen van 60 tot en met 79 jaar. Daarna alle 18-plussers van oud naar jong.

Bent u 60-plus en niet in staat om naar de GGD-vaccinatielocatie te gaan? Dan bestaat vanaf januari 2022 de mogelijkheid aan huis gevaccineerd te worden door de GGD. U kunt dit aangeven bij het maken van de afspraak.

Als u 60 jaar of ouder bent en in een instelling woont
Woont u in een instelling met een medische dienst? Dan ontvangt u de uitnodiging van de instelling en de prik van uw instellingsarts. Instellingen die er klaar voor zijn starten in december met vaccineren. 

Woont u in een instelling zonder medische dienst? De GGD komt naar uw instelling toe om prik te geven.

Onder instellingen vallen verpleeghuizen, kleinschalige woonvormen, instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, revalidatiecentra, GGZ-instellingen en instellingen voor beschermd wonen.

Als u in de zorg werkt en direct patiëntcontact heeft
Vanaf december kan het personeel in de zorg met direct patiëntcontact een boostervaccinatie krijgen. Het credo luidt: de zorg prikt zoveel mogelijk de zorg. Wij ondersteunen als GGD’en daar waar nodig. Concreet: zorginstellingen met een medische dienst vaccineren zelf, naar de overige instellingen gaat de GGD toe. Zorgmedewerkers uit de ziekenhuizen, de acute zorg en de huisartsenzorg krijgen de vaccinatie aangeboden in het ziekenhuis. Het zorgpersoneel in de langdurige zorg krijgt zo snel mogelijk een boostervaccinatie aangeboden, waar en hoe wordt nog bepaald.

Overige groepen
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bepaalt de volgorde waarin groepen worden gevaccineerd. Leidraad hiervoor zijn de adviezen die de Gezondheidsraad hierover heeft uitgebracht. De startdatum van de verschillende doelgroepen is afhankelijk van de beschikbaarheid van vaccins. Kijk voor de meest actuele volgorde van vaccineren op www.coronavaccinatie.nl.

Het doel is om zoveel mogelijk mensen voor eind januari een booster aan te bieden. 

De boosterprik heeft geen gevolgen voor coronabewijs. Zowel het coronabewijs voor reizen binnen Europa (DCC) als het coronatoegangsbewijs voor toegang tot activiteiten in Nederland blijven geldig, ongeacht een boostervaccinatie. De QR-code in de CoronaCheck-app blijft dus gewoon werken.

Ja, de boostervaccinatie is voor iedereen vanaf 18 jaar die de basisvaccinatie(s) heeft afgerond, ook voor mensen die het Janssen-vaccin zijn gevaccineerd. Als uw leeftijd aan de beurt is, krijgt mensen die jonger zijn dan 60 jaar een boostervaccinatie 3 maanden na de laatste vaccinatie of recente coronabesmetting. Dit gaat van oud naar jong (tot 18 jaar).

Nee, u kunt niet zelf kiezen voor een bepaald vaccin. Het kabinet kijkt op basis van (internationale) adviezen of én welke vaccins voor een bepaalde doelgroep geschikt zijn. Zo is het BioNTech/Pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin bestemd voor de meest kwetsbare mensen. In het overzicht met de volgorde van vaccineren komen daarna andere groepen aan de beurt, en komen er ook andere (goedgekeurde) vaccins. Het is dus niet zo dat iedereen zelf kan kiezen voor een bepaald vaccin.

Het coronavaccin lijkt op het coronavirus, maar is slechts een heel klein stukje van het virus. Wanneer dit kleine stukje in je lichaam komt, gaat je afweersysteem direct aan de slag om deze indringer uit te schakelen. Wanneer het echte coronavirus daarna probeert je lichaam binnen te dringen, herkent je afweersysteem dit virus en kan het meteen ingrijpen. Je bent dan immuun.

Het vaccin van Pfizer is wereldwijd getest. In totaal deden 44.000 mensen mee aan dit onderzoek. Uit de resultaten blijkt dat 95% van de mensen die het vaccin kreeg, beschermd is tegen het coronavirus.

Bij het onderzoek naar het AstraZeneca-vaccin deden bijna 24.000 deelnemers mee van 18 jaar en ouder. Daaruit is gebleken dat de werkzaamheid van het het vaccin 60% is. Dit betekent dat als er zonder vaccinatie 100 mensen ziek zouden zijn, er met dit vaccin nog maar 40 ziek worden. Lees hier meer over het onderzoek. 

Normaal duurt het jaren voordat een nieuw vaccin wordt goedgekeurd. In het geval van het coronavaccin is dit flink versneld, maar dat gaat niet ten koste van de strenge veiligheidseisen. Wereldwijd zetten enorm veel onderzoekers zich samen in om veilige vaccins te ontwikkelen.

Op de websites van de Rijksoverheid en het College ter beoordeling van geneesmiddelen vind je meer informatie over dit onderwerp:

• Is het vaccin veilig en betrouwbaar (rijksoverheid.nl)
• Informatie van het College ter beoordeling van geneesmiddelen (cbg-meb.nl)

Het RIVM adviseert alle zwangere vrouwen om zich te laten vaccineren met een mRNA-vaccin op het moment dat zij een oproep krijgen. BioNTech/Pfizer en Moderna zijn mRNA-vaccins. Bekijk de pagina over zwangerschap en coronavaccinatie voor meer informatie.

Voor je de vaccinatie krijgt, moet je aangeven of je een aandoening of allergie hebt. Vervolgens wordt beoordeeld of je het vaccin wel of niet toegediend mag krijgen. Dit moet je doen via het aanmeldingsformulier van de vaccinatie. De instructie hiervoor krijg je wanneer je wordt uitgenodigd.

De adviezen van de gezondheidsraad en het RIVM hierover moeten nog gepubliceerd worden. Het is dus belangrijk dat het advies wat aan jou gegeven wordt, gekoppeld wordt aan jouw vaccinatiedossier. Het heeft dus pas zin om de GGD hierover te benaderen op het moment dat je wordt uitgenodigd voor de vaccinatie. Jouw gezondheid staat hierin voorop.

In Nederland kunnen ook jongeren vanaf 12 jaar een vaccinatie halen. Zij krijgen dezelfde dosis vaccin als volwassenen. Dit wordt niet aangepast op basis van het lichaamsgewicht. De dosisbepaling bij vaccins is voornamelijk gebaseerd op de werking van het immuunsysteem, niet op het gewicht. Jongeren van 12 tot en met 17 jaar krijgen Comirnaty (het vaccin van Pfizer/BioNTech). De volledige serie Comirnaty bestaat uit 2 doses van 0,3 ml (30 mcg/0,3 ml). Deze dosering geldt voor alle leeftijden vanaf 12 jaar en is onafhankelijk van het gewicht.

Ja, alle coronavaccins zijn halal en koosjer. De vaccins bevatten geen dierlijke producten, zoals gelatine.

Nee, de mRNA-moleculen in vaccins veranderen geen DNA. Bij iedere virusinfectie krijgt iemand die ziek wordt zogenaamde mRNA-moleculen van een virus binnen. Bijvoorbeeld van het griepvirus. Het lichaam maakt daarna de bijbehorende viruseiwitten aan. Als reactie hierop maakt het lichaam antistoffen en T-cellen aan. En geneest iemand, bijvoorbeeld van de griep.

Het mRNA in de coronavaccins van BioNTech/Pfizer en Moderna geven het lichaam informatie over een bijzonder eiwit van het coronavirus. Dat is het spike-eiwit. De cellen op de prikplek gaan met deze informatie het spike-eiwit maken. En daarna maakt het lichaam antistoffen en T-cellen aan. Komt iemand daarna in contact met het coronavirus? Dan beschermen de antistoffen en T-cellen het lichaam. Zo is de kans klein dat iemand ziek wordt van het virus. mRNA-moleculen veranderen geen DNA en het lichaam ruimt deze weer op. Het maakt niet uit of die mRNA-moleculen bij het lichaam horen, bij een virusinfectie of bij vaccinatie.

Video's over DNA en vaccinatie

• Immunoloog Marjolein van Egmond legt uit: De werking van coronavaccins (YouTube ministerie van VWS)
• De onderzoekers van 'Influencing for Health' van Amsterdam UMC praten over DNA
• Cecile van Els (Hoogleraar vaccionologie bij het RIVM) vertelt over vaccinatie en DNA (YouTube ministerie van VWS)

De vaccins BioNTech/Pfizer en Moderna bieden een effectiviteit tegen corona van ongeveer 95%. Het coronavaccin van AstraZeneca heeft een werkzaamheid van tenminste 60%. Dit betekent dat mensen die dat vaccin hebben gekregen 60% of 95% minder kans hebben om ziek te worden door coronavirus COVID-19 dan mensen die geen prik hebben gehad.

Het is vooral belangrijk dat mensen beschermd zijn tegen ernstige gevolgen van COVID-19. Het coronavaccin van AstraZeneca doet dit. Dat betekent dat er na vaccinatie met AstraZeneca minder mensen met COVID-19 in het ziekenhuis terechtkomen.

Het is heel belangrijk dat zorgverleners en mensen die gevaccineerd zijn, alert zijn op symptomen die passen bij deze specifieke combinatie van stolselvorming én een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Het is belangrijk om direct medische hulp in te inschakelen wanneer de volgende klachten zich voordoen na vaccinatie met AstraZeneca:

• kortademigheid;
• pijn op de borst of in de buik;
• zwelling of kou in arm of been;
• ernstige of verergerende hoofdpijn of wazig zicht;
• aanhoudende bloeding;
• meerdere kleine blauwe plekken, rode of paarse plekjes, of bloedblaren onder de huid.

Deze klachten treden meestal op binnen twee weken.

Een langere periode dan 3 weken tussen 2 coronaprikken in met BioNTech/Pfizer is veilig. Het is raadzaam om niet te lang te wachten met de tweede prik omdat de eerste prik niet voldoende bescherming geeft.

Bekijk hier meer informatie.

Je bent immuun (beschermd tegen corona) als:

• je 14 dagen of langer geleden een 2e prik hebt gehad met het vaccin van AstraZeneca, Pfizer of Moderna
• je 14 dagen of langer geleden 1 prik hebt gehad met een van deze drie vaccins en daarvoor heeft u corona gehad
• je 28 dagen of langer geleden 1 prik heeft gehad met het vaccin van Janssen
• je in de afgelopen 12 maanden corona hebt gehad. Je bent toen positief getest op corona, bijvoorbeeld in een GGD-teststraat (niet met een zelftest)
• je een boosterprik hebt gehad

Ben je beschermd tegen corona? Dan hoef je niet in quarantaine als je een huisgenoot of nauw contact bent van een besmet persoon. Wel is het belangrijk om je gezondheid goed in de gaten te houden. Krijg je klachten die passen bij het coronavirus? Laat je dan altijd testen en gebruik alleen bij milde klachten een zelftest. Een test bij de GGD is in alle gevallen gratis.

Net als bij iedere andere vaccinatie kun je last krijgen van milde klachten. In het geval van het coronavaccin zijn dat roodheid, pijn of een zwelling op de plek van de prik. Daarnaast kun je last krijgen van spier- en gewrichtspijn, vermoeidheid, hoofdpijn, koude rillingen en verhoging. Deze klachten verdwijnen doorgaans na een paar dagen.

Het lijkt misschien vreemd dat je klachten krijgt, maar eigenlijk is dat heel logisch. Het afweersysteem in je lichaam reageert immers op de indringer. Het feit dat je milde klachten krijgt, is een teken dat het vaccin z’n werk goed doet.

Ondanks dat het vaccin bij tienduizenden mensen is getest, kunnen we nooit helemaal uitsluiten dat jij last van zeldzame, andere bijwerkingen krijgt. Daarom houden we de veiligheid van het vaccin continu goed in de gaten.

Ja, dat kan. Zeven dagen na de tweede vaccinatie is ruim 90% van de mensen beschermd tegen corona. Ook mensen die twee keer gevaccineerd zijn, kunnen dus nog corona krijgen. Maar de kans is wel klein en het ziekteverloop is dan meestal minder ernstig. Het blijft daarom altijd belangrijk om je te laten testen wanneer je klachten krijgt die passen bij corona.

Bijwerkingen op lange termijn zien we eigenlijk zelden bij een vaccin. Dat komt omdat een vaccin maar heel kort in je lichaam zit. Het is als het ware een training voor je afweersysteem. Daarna breekt het lichaam de stoffen in het vaccin weer af, net als bij andere vaccinaties die je krijgt.

Als je gevaccineerd bent kun je nog steeds besmet raken met het coronavirus. De vaccinatie beschermt tegen ziek worden door het coronavirus. Er zijn inmiddels enkele studies verschenen die laten zien dat vaccinatie ook de overdracht van het virus van de ene persoon op de andere vermindert. Het aantal studies is beperkt en bewijs veelal indirect, maar de uitkomsten wijzen steeds in dezelfde richting. De Gezondheidsraad acht het dan ook waarschijnlijk dat vaccinatie in meer of mindere mate bijdraagt aan het voorkomen van infecties bij anderen. Er is echter meer onderzoek nodig om te bepalen in welke mate en onder welke omstandigheden vaccinatie virusoverdracht kan tegengaan en welke factoren hierop van invloed zijn.

De Gezondheidsraad heeft hier op 20 mei 2021 een document over gepubliceerd: Transmissie na vaccinatie