Samen werken aan een gezonde generatie

Sinds haar start in september 2023 werkt ze met veel energie aan de ketenaanpak Kind naar Gezonder Gewicht (KnGG). Als regionaal coördinator in de Achterhoek speelt ze een belangrijke rol bij het invoeren van deze ketenaanpak. “Ik kwam net van de universiteit, alles was nieuw voor mij. Maar ik vond het meteen een prachtige uitdaging: samenbouwen aan een gezonde toekomst voor kinderen.”

Een vliegende start

Vanuit de landelijke akkoorden IZA en GALA werd het voor gemeenten verplicht om een ketenaanpak voor overgewicht bij kinderen op te zetten. Al snel waren de Achterhoekse gemeenten erover eens om dit regionaal in te richten, zodat de lokale implementatie ondersteund werd. In de Achterhoek werd gekozen om de centrale zorgverlener – een belangrijke nieuwe functie in deze aanpak – bij de GGD en Yunio te beleggen. “Dat was echt vooruitstrevend. In veel regio’s moest of moet dat besluit nog worden genomen, maar de Achterhoekse gemeenten en de GGD en Yunio zeiden direct: we gaan het gewoon doen! Daardoor konden we snel starten met opleiden.”

De centrale zorgverlener: spin in het web

Het is belangrijk dat kinderen opgroeien in een gezonde omgeving. Maar soms lukt het niet vanzelf. Soms heeft een kind of gezin nét wat extra steun nodig om een gezonde leefstijl vol te houden. Dan kan de aanpak Kind naar Gezond Gewicht (KnGG) gerichte ondersteuning bieden aan het kind en gezin. De centrale zorgverlener is hierbij een belangrijke spin in het web die het gezin begeleidt en samen met hen kijkt wat er écht nodig is, waarbij wordt gekeken naar zowel leefstijl als niet-leefstijl gerelateerde problematieken. Eén professional, de centrale zorgverlener, is vast aanspreekpunt en bouwt zo een vertrouwensrelatie op met het kind en het gezin en waarbij de samenwerking tussen het zorg- en sociaal domein centraal staat. 
De aanpak is maatwerk. “Bij een licht risico begeleidt de centrale zorgverlener het gezin zelf. Bij een matig of hoog risico verwijzen ze door naar een kinderleefstijlcoach, die twee jaar lang een kind en gezin begeleidt. Zo krijgt ieder gezin passende hulp.”

Regionale samenwerking

Inmiddels zijn 8 centrale zorgverleners actief in de Achterhoek, verdeeld over alle 8 gemeenten. “5 zijn opgeleid, 3 volgen nu de opleiding. En daarnaast hebben we straks 6 kinderleefstijlcoaches. Zo bouwen we aan een stevig netwerk.” De kracht van de aanpak zit volgens Lieke in de samenwerking. “Iedere gemeente heeft een lokale projectleider. Dat maakt de lijnen kort. Daarnaast werken we, samen met alle lokale projectleiders, nauw samen met regionale organisaties.

Die samenwerking krijgt ook landelijk aandacht. “De Achterhoek loopt voorop,” vertelt ze trots. “We hebben de rol van centrale zorgverlener meteen bij de jeugdgezondheidszorgorganisaties GGD en Yunio belegd, terwijl veel regio’s daar nog mee bezig zijn. Dat zorgt voor duidelijkheid en continuïteit.”

Preventie aan de voorkant

Wat haar drijft? De overtuiging dat elk kind een eerlijke kans verdient om gezond op te groeien. “Het begint bij kennis. Als kinderen leren wat gezond eten en bewegen is, staan ze meteen 1-0 voor. Maar de omgeving moet wel meewerken.” Lieke geeft een voorbeeld: “Als een kind via een sportcoach wordt doorverwezen naar een club en daar alleen chips en cola te koop zijn, dan werkt dat niet. Gezond gedrag moet makkelijker en aantrekkelijker worden. Daarom zoeken we ook de samenwerking met regionale initiatieven zoals JOGG-Achterhoek en lokale JOGG-regisseurs die gezonde voeding en bewegen stimuleren.” Zelf is Lieke ook regionaal JOGG-coördinator, en veel lokale KnGG-projectleiders zijn eveneens JOGG-regisseurs. Op die manier kun je preventie en zorg effectief met elkaar verbinden op lokaal en regionaal niveau. JOGG is een landelijk initiatief dat zich inzet voor ‘Gezonde jeugd, gezonde toekomst’.

Lieke ziet het als haar missie om preventie meer aan de voorkant te brengen. “Niet pas helpen als het misgaat, maar zorgen dat kinderen en gezinnen in een gezonde omgeving kunnen leven. Daar hoort ook een bredere maatschappelijke verandering bij: van snackautomaten tot schoolpleinen.”

'Ga het gesprek aan'

Ze heeft een duidelijke boodschap voor professionals: durf het gesprek aan te gaan. “Overgewicht is soms een gevoelig onderwerp, maar ouders willen vaak wél praten – alleen weten professionals niet altijd hoe. Met deze netwerkaanpak kunnen ze nu makkelijker doorverwijzen en samen met gezinnen kijken wat er nodig is. Dat is echt waardevol.” Samenwerking blijft haar belangrijkste wens. “Met gemeenten, zorgverleners, scholen en ouders. We hebben allemaal hetzelfde doel: een gezonde generatie.”

De gezonde keuze als normale keuze

Ze besluit met een glimlach: “Ik hoop dat het straks heel normaal is dat kinderen bewegen, dat er in sportkantines fruit ligt en dat gezonde keuzes vanzelfsprekend zijn. Een samenleving waarin gezond ook echt gewoon is; dat is waar we naartoe werken.”